بررسی عناصر و مضامین دینی و میهنی در اشعار کتابهای فارسی دوره‌ی راهنمایی

به نظر بسیاری از پژوهندگان آموزش و پرورش، بنیان‌های فکری، فرهنگی، ملی و مذهبی هر نسلی در روزگار کودکی و نوجوانی نهاده می‌شود؛ شکل­گیری و برآمدن بخش مهمی از این بنیان‌ها نیز بر عهده‌ی نظام آموزش و پرورش هر کشور است و تألیف کتاب‌های درسی مناسب از مهم‌ترین ابزارهای این بنیان­سازی‌ها به شمار می‌رود. در کتاب‌های فارسی دوره‌ی راهنمایی تحصیلی، مجموعاً حدود 45 شعر مستقل یا آمیخته به نثر از شاعران مختلف گذشته و معاصر در موضوعات گوناگون آمده‌است. تعداد این شعرها از 9 شعر در کتاب سال اول به حدود 19 شعر در کتاب سال سوم راهنمایی افزایش یافته‌است و با توجه به اهمیت آموزش مسائل مربوط به هویت ملی و دینی در این دوره‌ی تحصیلی، مسائل و موضوعات حوزه‌ی دین و میهن از دغدغه‌های مولفان این کتاب‌ها بوده‌است. با این همه بر اساس نتایج پژوهش حاضر، میزان شعرهای دینی در این کتاب‌ها بسیار بیش‌تر از شعرهای میهنی است؛ حال آن که لازم است به دلیل اهمیت مسائل دینی و میهنی در جایگاه دو مولفّه‌ی اصلی هوّیت‌ساز؛ میان این دو، تناسب لازم برقرار شود. ما در این مقاله‌، شعرهای این آثار را از چشم­انداز عناصر و مضامین دینی و میهنی بررسی کرده­ و حجم و میزان تناسب این دو موضوع را با هم و با گروه سنی نوجوان در متون یادشده نشان داده­ایم. واژه‌های کلیدی: فارسی اول، دوم و سوم راهنمایی، عناصر دینی و میهنی، نوجوان، شعر.